Thực mình dài 8 thước 2 tấc, tiếng vang như chuông; tính cương nghị, có phẩm giá cao quý, ôm ấp chí lớn giúp đời, có thể uống đến 1 thạch rượu [2].

Ban đầu, Thực cùng Trịnh Huyền theo học Mã Dung, biết rộng khắp cổ kim, thích nghiên cứu tỉ mỉ nhưng không xem trọng văn vẻ. Mã Dung là ngoại thích giàu có [3], thường cho ca nữ biểu diễn ca vũ. Thực nghe giảng hàng năm, chưa từng quay đầu, Dung lấy làm kính phục ông. Thực học xong về nhà, mở lớp dạy học, trong đám môn hạ có Lưu Bị, Công Tôn Toản,...[4].

Khi ấy cha của hoàng hậu là Đại tướng quân Đậu Vũ vin lập Hán Linh đế (168), mới nắm quyền chánh, triều đình muốn gia phong tước. Thực tuy áo vải, cho rằng Vũ vốn có tiếng trong sạch, bèn dâng thư để khuyên ông ta từ chối, Vũ không theo. Cùng năm, Vũ chống lại hoạn quan thất bại rồi tự sát.